15 Kasım 2011 Salı

İZMİR SORUNSALI


Çok sevdiğim İzmirli arkadaşlarım var, şehir olarak tanımasam, bilmesem de İzmir'in hoş bir şehir olduğunu düşünüyorum... Hatta hayatım boyunca herhangi bir İzmirliden kazık yemediğimi, aman efendim herhangi bir İzmirlinin kalbimi kırmadığını da özenle eklemek isterim. En sevdiğim marş da İzmir Marşı'dır. Önbilgi.

Lakin birtakım İzmirliyle ilgili gözüme çarpan ve bana çokça itici gelen bir detayı paylaşmak istiyorum; o da İzmirlilerin şehirlerini övmeye ne kadar meraklı olduklarıdır.

Yani konu her zeytinyağlı bir yemeğe geldiğinde "Ay şimdi biz zaten İzmirli olduğumuz için, çok iyi pişiririz zeytinyağlı yemekleri." cümlesi ilk kez duyulduğunda bir nebze olsun ilgi uyandırıyor insanda. Ammavelakin bunu her türlü ortamda, binbir türlü insandan ayrı ayrı duymak, hatta bazen aynı insanla bile 8. kez aynı sohbete maruz kalmak çok yorucu, sıkıcı... Derdiniz ne abi sizin? Biz de sebzeleri makine yağıyla pişirmiyoruz, hayvan değiliz sonuçta!

Ha bir de, ben bir Karadenizlinin "Biz zaten şimdi Karadenizli olduğumuz için hamsi tava filan.." diye bir cümle kurduğunu duymadım. Keza Mersin'in bağrından kopup İstanbul'a teşrif eden kavruk Çukurova gençleri de ancak bir araya gelince çeviriyor, "anarya, kerebiç, tantuni, Bahattin.." geyiklerini. BU NE?!

Abi deli misiniz? Mis gibi deniz kenarında şehirsiniz, Çeşme'den Kuşadası'ndan turizmin dibine vurmuşsunuz, bunun yanında modern, güzel, temiz bir şehir olduğunuza da inanıyorum (her sokak tacizi muhabbeti geçtiğinde, nasıl da memleketinizde bi tarafınızda etekler giyip kimsenin bakmamasından övünmenizden olsa gerek...)... Peki ya bu derinlerde yatan kompleksin, İzmir PR'ı hevesinin sebebi ne?

Bu sorularıma bir cevap bekliyorum.

Sevgiler

26 yorum:

elma+Z dedi ki...

sorularına cevap yok alkış var. hislerime tercuman olmus bu yazı. bende meraktayım!

Unknown dedi ki...

hahahah supersin yeeaaa:)))ne kadar dogru bir tesbit..ben de merak ediyorum bunun cevabini

Deniz dedi ki...

Tasra beybi, oyy tasra. Izmirlinin tasraliligi da baska biseye benzemez. Ankara'nin fakir ama gururlulugu ile alakasi yoktur misal. Hem tasrali hem ezik, hem de o ezikligi bastirmak ister bir halde olurlar.

Feci ezerim, kusura bakmayin. Cok Istanbulluyum, bir tane de Istanbul var.

Adsız dedi ki...

Kendimce sorduğun müthiş soruların cevapları şunlardır.İzmirliliğiyle ve İzmiriyle övünen zavallılar,basit ve varoş olmanın kompleksi altında ezilmektedirler. bi taraflarında giydikleri eteğe modernlik, en yakın arkadaş çevresinin altından geçmeye samimiyet ve dostluk gibi kulplar bulmuşlar, onlara laf atmayan erkekleri homo, evden o şekilde çıkmalarına laf etmeyen aile büyüklerini de gavat yerine koymuşlardır.

voodoo girl dedi ki...

her sene izmir'e giden, ailesinin yarısı izmir'de yaşayan biri olarak üzülerek katılmak zorundayım ki varoşlar arkadaşım, yapacak bir şey yok. kaldı ki "modern" dedikleri şehirlerinde bayramın birinci günü koşuya çıkan sevgilimi durdurup "sen türk değilsin anladık ama bayramda böyle şortla sokaklarda gezemezsin, burası müslüman bir ülke" denmişliği var; kimse bana modernlik falan anlatmasın.

Damlo dedi ki...

btw, anarya işgal günlerinde fransızlardan apardığımız (en arriere) nadide, kıymetlimis bi kelimedir.
hönk, onelaa diyosunuz ama doğuştan fransızca konuşuyoruz haberiniz yok.
haspamlar! =P

yasemen k. dedi ki...

Çünkü izmir'de, izmir insanı da genelde arada kalmıştır. Şöyle ki, hep İstanbul olmak ister, hep İstanbullu olmak ister ama hep de İstanbul'u kötüler.. İzmirlilerin bir çoğunun en büyük hayalinde kapağı İstanbul'a atmaktır. İstanbulluyum, 6 senedir İzmir'de yaşıyorum; ben 'İstanbul' için bir şehir değil ülke tabirini kullandıktan 30 dk. sonra İstanbul'a saydıran insan(lar) tanıdım! :)

Adsız dedi ki...

muhteşem ötesi tespitlerinden ötürü önce seni ve hemen sonra da adsız rumuzlu güzel insanı tebrik etmek istiyorum. önüne gelenin "ben egeliyim, "ben izmirliyim" triplerinden gına geldi yaa...ne var biz de ortaya karışığız, sesimiz çıkıyor mu, efendi gibi işimize güzcümüze bekıyoruz :))

arcantin

Adsız dedi ki...

Ahaha, cok dogru. Bunun bi de İzmir'in kızları güzel olur versiyonu var ki hastasıyım, İzmirli'yim derken "ben güzelim" diyor mubarekler sanki! Defalarca gittim geldim ve pek cok İzmirli ile tanıstım, boyle bi durum söz konusu degil:) Hatta ilk gidişimde alandan baslayarak "nerde laa bu güzel kızlaaar" demiştim, bi dişi olarak rakiplerime bakcaktım hani:P Güzelleri yok mu, var ama bu tavırları cok itici. Hele de üniversite hazırlıkta cokca İzmirli kız vardı sınıfta, boyle bi edalar bi seyler, onların guzel oldugunu dusunmemizi ve hatta iltifat etmemizi bekleyen haller filan, bayagı komiklerdi canlarım

Adsız dedi ki...

Hahaha! Bayıldım bu yazıya! O zeytinyağlı muhabbeti hakikaten çok fena yaa, baydı senelerdir.

Tugce dedi ki...

Izmırlılerım bır cogu kapagı Istanbula atmak ıster dogru, cunku sehır ıs acısından kısırdır, karıyer yapamazsın, eglence hayatı kesınlıkle Istanbula benzemez daha sakındır sınırlı sayıda alternatıf vardır vs. Fakat bu demek degıldır ki, bu kapagı atmak ısteyen ınsanlar Istanbulda yasamak ıstıyorlar dıye İzmiri sevmekten onu ozlemekten onu anlatmaktan vazgecsınler.. veya Istnabula saydırmasınlar. Trafıgını, ınsanını, duzensızlıgını sevemedıgım bır yere pekala saydırabılırım! Keza bogazına bakıp bakıp hayran oldugum gibi.
Ve sanmayın kı İzmire de saydırmıyorum.. Cok haklısınız zeytınyaglı olayı benı de gerıyor.. Gırıtten gocmusuz biz, vay efendım her yer otmus orda anladık da, cook daha ıyılerını yedım dogru Istanbulda.. Ya da bır cok zaman en en solda fasızm boyutunda ayrımcılık yapılmasına da cok kızıyorum Izmırde o da dogru..Bu ıkı hıssı aynı anda yasamamın nesi ilginc gelıyor size?

1 senedir İstanbulda yasıyorum. İs buldugum ıcın, yukselmek icin ayaklarım gerı gıde gıde geldim. Ve daha uzuunn yıllar boyunca da kalmayı dusunuyorum bu sehırde.. Hatta sevmediğim kadar, sevdıgım de yonlerı var İstanbulun..
Ama asimile olmamaya calısıyorum. İzmirli oldugumu unutmamaya calısıyorum. Daha dogrusu nereye ait oldugumu..

Cok bahsetmemizin sebebi cok sevmemız. Baska bir acıklamsı yok. Cok yalın bır sekılde bu. Dayanısmanın, ortak bir kulturun oldugu bir sehir İzmir.. Rahat, keyifli, bizbize yani. Guler yuzlu.. Simdi ''ne yani biz gulmuyor muyuz'' dersiniz dıye soyluyorum, eminim guluyorsunuzdur tabıkı. Ama benım bahsettıgım sey ortak bir anlayıs daha cok.. Ankarayı bılmıyorum hic, Istanbulda da bıldıgımız uzere boyle bir sey yok.. E ama İzmirde var.. Insanlar ondan bu kadar cok konusuyor, ondan Izmırı terketmek zorunda kalanların burunlarında tutuyor bu hatıra..

Icınde olmadan bilemeyecegınız seyler vardır. Izmırlı olmak, yasamak da boyle bır sey.Cok sevdirip, cok özletıyor kendını.. Olayın ozu bu. Sız kısa etek gıyorum cok rahat gezıyorum, yok Izmırlı kızlar cok sahane demek kı bende efsaneyım dıyenlere pek kulak asmayın.. Onlar da haklıdırlar belkı kendılerıne gore de bir sehrin fanatiği olmak ıcın baska sebepler lazım..
Ve bır sehre bu kadar nefret dolu yorumlar yazmak ıcın de baska sebepler.. Dusunelım bulalım.

jelatin dedi ki...

Şimdi "Çok bahsetmemizin sebebi çok sevmemiz." cümlesi çok tehlikeli bir bahane söylemi. Buradan kimse kendi memleketini sevmiyor, o yüzden böyle aleni PR çalışmalarına girmiyor tümevarımı çıkar ki çok saçma ve ayıp olur. Keza "ah bir başkadır benim memleketim" muhabbetini de diğer memleketlilerin yapmamasının sebebi; aman efendim İstanbul'da nasıl da asimile oldukları değil.

istanbul'da insanlar güleryüzlü değil, çünkü istanbul metropol. zira paris de güleryüzlü değil, ama 1 saat uzaklığındaki başka bir şehir fazla güleryüzlü. new york da güler yüzlü değil; ama bilmem ne eyaletinin bilmem ne kasabasında durumun öyle olmadığından eminiz.

beypazarı merkezinde tek bir apartman olmamasına rağmen, tüm emmiler birbirinden modern. mesela cumalıkızık hem modern, hem kibar, hem güleryüzlü. Ne yapacağız?

benim hayalim, hâlâ, eğer bir gün evleneceksem ankara'da evlenmek, çocuğum olacaksa orada büyütmek. ankara'yı çok seviyorum, mersin'i çok ama çok seviyorum. ama bu coşkumu ankaralı / mersinli olmayan insanlarla filan paylaşma ihtiyacı hissetmiyorum. mesela...

Tugce dedi ki...

Zaten İzmirin coskusunun bu kadar aleni olmasının sebebi de tam olarak bu bahsettiğin. Yani etrafında bu coskunu paylasacak yeterınce insan bulsaydın eminim sen de aynı seyi yaparken bulacaktın kendini.. Tuttugun takımdan bahsetmek gibi veya senin Parıs'ı cok sevmen ve ondan bahsedıldıgınde cok mutlu olman onu ozlemen gıbı dusun.. Senin bilgini bir baskası da paylassaydı o zaman "ortak" bir diliniz olcaktı degıl mı? Ve bu dilde konusmaktan cok keyıf alcaktınız? Bılgı dıyorum bak, PR calısması degıl yani.. Yapanlar vardır.. Istanbulunkini de yapmıslar bak yukarıda. Her sehrin yılmaz savunucuları vardır, olabılır. Mesela Yılmaz Ozdıl bazen bıraz abartır, onun gibi.

Mersın ornegını verırsem, sık sık sadece Mersinlilerin degil, Mersinli olmayan insanların da sana senin Mersinli oldugunu ogrendiklerinde ''aa ben de Mersini cok severim, orda yasamak ısterdim" dediklerini dusun.. İzmirin bu durumu var bıraz da, belkı ondan boyle bitmiyor muhabbeti.. Bu kadar adamın bı bılıgı var demek ne bıleyım..

Demek istediğim su, eminim rahatsız oldugun seyler olmustur, birileri cok övmüştür İzmiri bıkmıssındır vs, dedıgım gibi İzmir fasizmden ben de zaman zaman rahatsızım.. Izmırlıyım o zaman cok modernım dıye gezınen sosyetik takılmaya calısan, suratsız bencıl teyzeler, İzmirliyim diye yanlıs yerden hava atan ve komık duruma dusen ınsanlar var goruyorum ben de.. Ayrıca Vdgrl'ün dedıgı gibi İzmirde cokca "olmasa da olur" ınsan da var, goc cok fazla en basından.. Ama benım yazımın asıl amacı, genel bır bakıs acısı yakalamaktı. Onlar var dıye sımdı bu sehre "tamamen modern degıl farklılıklar var cunku" desek haksızlık olmaz mı?

Yıgıdın hakkını yiğide vermek adına soyluyorum, bahsettıgım savundugum ve İzmirli benim gıbı dusunen insanların yaptıgı seyın adı gercekten PR calısması olsaydı ve bu aynı calısma Beypazarındakı emmılerın sadece guleryuzlu ve kıbar olmasına ıstınaden yapılsaydı, aynı sonucu vermeyecekti.

Asimile olmaya gelınce, ben asımıle olmaıgım ıcın boyleyım demek ıstemedım. Yani o bahsetmeyenlerde asımıle olduklarında degıl, bahsedecek kadar olmadıklarındandır belki.

Dilini az cok tanıyorum, uzun zamandır okuyorum seni. Aramız acılsın istemem :) Saka bır yana, demek ıstedıgını anlıyorum..Nefret diye nitenlendırdıgım sey yazılan cırkın yazılardı..Senınkınde kısmen de olsa onyargı olmasında ragmen, bazı yorumlarda kesınlıkle cıddı bılgısızlık ve fazlaca önyargı gordum. Yazdım.
Cok da uzun yazmıs bulunmusum boyle yanı.

terskose dedi ki...

Tugce'nin yazdıklarına aynen katılıyorum Jelatin'cim, ben de doğma büyüme İzmirliyim biliyorsun. Aynen anlattığı gibi bi'şey. Benim için bir de boyoz var ekstradan tabii.

Adsız dedi ki...

Soylemeden edemiycem; bence İzmirli olan bu iki kişi cogunlugu temsil etmiyor ki olumsuz olan tarafa da koymadım sizleri, yani en azından burada eleştirenlerin karsılastıgı İzmirliler'in cogunlugunu. Nefret filan demişsiniz kusura bakmayın ama cocuksu bi duygusallık hatta alınganlık bu tavrınız, nefret filan yok yukarda yazılanlarda, veya nefretse bile bizzat boyle aptalca davrananlarda yoksa ki ne İzmir sehrine ne de İzmirliler'in geneline kimse laf etmiyor. Sonracıma da, demişsiniz sevgiden özlemden; iyi hos da insan memleketini cok sevip ozleyince "aman da pek guzelim cunku İzmirli'yim, aman da harika zeytinyaglı yaparım cunku izmirli'yim vs vs vs" demez ki, ah İzmir cok guzeldir filan der daha cok kanımca.

Her neyse. Sizinle zıtlasmak veya inat olsun diye demiyorum ama Jelatin'e ve digerlerine sonuna kadar katılıyorum.

Not: Yahu diyelim ki de ustelik izmirliler super guzel veya harika yemek yapıyor -ornekler bunlar diye bunları tekrarlayıp duruyorum yoksa yerine ne koyarsanız koyun- surekli bunları tekrarlamaları da yine neresinden tutsan elde kalacak bir tavır, kısacası cok komik hatta.

jelatin dedi ki...

ayyy bi de boyoz var tabiiii! boyoz ve kumru aynı şey miydi? BU NE LAAAN?! erzurum'da kıtlama şekeri var. hatta bir de üstüne ennnnfes cağ kebabı.

boyoz, kumru izmir'de kaldı canlarım. afiyet olsun.

ha bir de "biz çiğdem yeriz. çekirdeğe çiğdem deriz." muhabbeti var ki gerçekten bir de ona girip, bambaşka bir iticilik silsilesine gark olmak istemiyorum.

bütün memleket çekirdek diyor ona, bir sen acayipsin, çiğdem diyorsun.

afiyet olsun, afiyet olsun..

neyse canım, zaten bir izmirlinin gelip de, "ya arkadaşlar hahahha evet galiba biraz var öyle bir şey. ben de anlamıyorum biz niye böyleyiz.. ama prim yapıyor ya?" diyeceğini düşünmemiştim.

deryik dedi ki...

yaş ilerleyince "biz çamaşır suyuna klorak deriz!" de ortaya çıkıyor :)

şunca yıl ankarada istanbullu, istanbulda ankaralı sayıldım. her ikisine de pek yaranamadım. özel kelimelerini filan da pek bilmem; ama behzat ç. sonrası bir istanbullu daha bana "o ne la? bu ne la? la bebe la" filan derse ağzının orta yerine çarpıcam. dip not.

izmirin bu halinin sebebi, eski rum - levanten nüfus bence; ama mübadele öncesinin o çoksesli izmiri maalesef pek kalmadı. birilerinin komşusu değil, torunu olunabiliyor ancak, eh o da bi eğreti.

ayrıca tabii "yüzünü batıya dönmüş" türkiyem için, en batı uç olarak, batılılaşma ile övünmesi doğal; yoksa ben örneğin artvinlilerin "bizde gürcülük çoktur! köy adlarımız gürcüce!" veya güneydoğu anadolu- hatay aksının "benim dedem arapmış! arapça kelimeler anlıyorum!" muhabbeti yaptığını pek görmedim. eh zaten pek de prim yapmıyor.

izmir ticaret odası başkanının izmiri bir anlatışı vardı, o özetliyor. "biz çok başkayız ama anket yaptık, türkiye bizi bilmiyor, öylesine bir ticaret ve turizm şehri sanıyor!" dedi.

yine de bence ben izmiri döne döne gezmeliyim.

Adsız dedi ki...

o değil de neden nescafe?

Adsız dedi ki...

"Nefret filan demişsiniz kusura bakmayın ama cocuksu bi duygusallık hatta alınganlık bu tavrınız, nefret filan yok yukarda yazılanlarda" diyen arkadaş, şu adsız yorumu dikkatlice, tane tane bir daha okusun bence:

"Kendimce sorduğun müthiş soruların cevapları şunlardır.İzmirliliğiyle ve İzmiriyle övünen zavallılar,basit ve varoş olmanın kompleksi altında ezilmektedirler. bi taraflarında giydikleri eteğe modernlik, en yakın arkadaş çevresinin altından geçmeye samimiyet ve dostluk gibi kulplar bulmuşlar, onlara laf atmayan erkekleri homo, evden o şekilde çıkmalarına laf etmeyen aile büyüklerini de gavat yerine koymuşlardır."

Jelatin'in ve diğer arkadaşların tespitleri kendilerince doğrudur. Bu konuda yorum yapacak kadar "İzmir faşizmine" maruz kalmadım. Ama kalsaydım da, yukarıdaki gibi belden aşağı vuran bir yorumu dahi "nefret nerde ayol" diye görmeyecek kadar kendimden geçmezdim herhalde.

Evren

Adsız dedi ki...

o yorum size degildi, heyecanlanmayın bence.

Tugce: "Ve bır sehre bu kadar nefret dolu yorumlar yazmak ıcın de baska sebepler.. Dusunelım bulalım."

jelatin dedi ki...

aneeeaaam! evet lan?!
neyse.. yazının şehvetine kapıldılar herhalde.

o la laa dedi ki...

İzmirlilerin zeytinyağlı-çiğdem-gevrek-klorak sözcükleri etrafında dönen bayık muhabbetlerinden ben de hoşlanmıyorum.

İstanbulluların Ankara gri bir şehir-deniz yok muhabbetlerini de aynı derecede itici buluyorum.

Ayrıca deniz kenarında doğup büyüyüp, sonra Ankara'da yaşamaya başlamış biri olarak denizi her gün bile göremeyen İstanbulluların deniz aşklarına anlam veremiyorum.

Ama bana en itici gelen, İzmirlilerin hepsinin varoş olduğunun söylenmesiydi. Boş, belden aşağı vurmaktan öteye gidemeyen bir cümle.

Ayrıca İzmirli olmadığımı ve Ankara-İstanbul-İzmir'in hepsini ayrı ayrı sevdiğimi de belirtmek isterim.

Adsız dedi ki...

Ben bu yazıya bayıldım..
Yörelerin karekteri oluşturduğuna inanlardanım ayrıca.. Zira çevre faktörü ve kültürel yapı devreye giriyor. Bana bir tane ikiyüzlü, sinsi olmayan bir İzmir'li bulun la.. Ben daha hiiiiiiçç denk gelmedim, görünce alnından karşı cinsse dudaklarından öpücemm!!

Adsız dedi ki...

ne güzel yazıyosun jello. aklıma geldi bidaha okudum, yorumlarla birlikte :o)
oracle

jelatin dedi ki...

Tesekkurler Oracle'cim. Ben de ara ara okuyor, kendi kendime hak veriyorum. Hahhah. Neyse gun gelir bu dusuncelerimiz degisir belki;)

Ellaesa dedi ki...

blogu yeni kesfettigim için tum postları trilyon sene sonra okuyorum tabii ama nereli olduğu sorusuna hiçbir zaman net cevap verememiş bir ankaralı/mersinli ve bazı başka yerlerli olarak AYAKTA ALKIŞLADIM. en antipatik bulduğum şeylerden biri izmirli terörü.

yörelerin karakterleri oluşturduğuna inanmıyorum hatta x'liler y olur tarzı genellemeleri de eşit derecede antipatik buluyorum, ama izmirlilerin biz izmir'de temalı konuşmaları yüzünden izmir'e düşman oldum resmen.